Voor de yogi heeft de aanblik van de zittende Boeddha niet alleen een kalmerende werking. Het wijst op het belang van innerlijke rust. En naar de belangrijke momenten van zelfreflectie en bezinning. Hij toont ons ook de potentie: wat we door meditatie en yoga kunnen bereiken. Zo ziet een ‘verlichte’ er dus uit. Dit is zijn of haar uitstraling. Het kenmerkende van de Boeddha is niet alleen zijn lotuszithouding. De stijl van de beelden kun je onderscheiden door de handhouding. Bij die van mij rusten beide handen op de schoot. De bovenkant van de rechterhand rust op de handpalm van de linkerhand. Dit is de meditatie-mudra (dhynanahouding), die wijsheid symboliseert.

Zijn

De persoon Boeddha is opgegaan in het grotere geheel, het alom vertegenwoordigde zuiver bewustzijn. Hij is het Zijn. Dat wat onze natuur is. Het gelaat van Boeddha kenmerkt zich door gesloten ogen, die weliswaar dicht zijn, maar op mystieke wijze hemelgericht. Zijn uitdrukking is die van opgaan in een ultieme gelukzaligheid. In zijn totaliteit is het ego overstegen. De Boeddha belichaamt zowel het pad als het oorspronkelijke doel van yoga en meditatie, namelijk: verlichting.

Bliss

Meditatie is onlosmakelijk verbonden met yoga. Mijn Boeddha heeft ook lange oren. Een teken van wijsheid, verkregen door afstand te doen van het vergaren van materiele rijkdom. Zijn geslote ogen en mystiek gekrulde glimlach zijn fascinerend. Ze weerspiegelen een binnenin gevonden juweel. Hij verkeert in ‘bliss’, een gemoedstoestand waarin je je uitzonderlijk gelukzalig voelt. Dit gaat samen met de intensiteit van volledige ego-loosheid.

De Boeddha toont ons het pad en de weg

Van oorsprong wordt yoga beoefend volgens het achtvoudige pad om via meditatie tot 'verlichting' te komen. De meeste beoefenaren zijn het er volmondig over eens dat yoga meer rust geeft en vredige momenten oplevert. Maar hoe krijg je die verlichte momenten, die bliss?

Het pad en de weg wijzen ons op de belangrijke taak om de geest te betrekken bij je yoga practice. Behalve het terugtrekken van de zintuigen (pratyahara) speelt onthechting een grote rol. Onthechten betekent minder gericht zijn op zowel het doel als het resultaat. De ene keer gaat het beter dan de andere keer. Door meer mindful te zijn in je practice, geniet je van moment tot moment van je yoga. Ga erin op en doe minder je best. Zet je ego opzij. Dit maakt je vrijer van onze neiging om te moeten presteren. Verlang niet teveel naar de uitkomst. Het gaat om de weg, niet de bestemming. Vertraag ook eens je tempo. De weg langzamer gaan dan je gewend bent, levert je uiteindelijk meer vrede op. Betrek meer rustmomenten in je yoga practice. Door yogahoudingen af te wisselen met momenten van rust en ontspanning, kom je meer in je lichaamsgevoel. Je krijgt inzicht in hoe je vitale levensenergie op gang komt. Less is more. Dit kan al door een of twee asana’s (met rustige aandacht) te verrichten. De effecten van de asana’s voelen in je lichaam geeft je, behalve tevredenheid, meer inzicht. Contact hebben met je stromende levensenergie werkt positief en is magisch. Span je minder in en durf meer te laten gebeuren. Stel minder eisen aan je practice. Hierdoor zet je je lichaam minder onder druk. Yoga wordt dan minder zwaar en krijgt meer lichtheid.

Contact maken met je huid

Als je die momenten van lichtheid bewust voelt, wil je uiteraard meer ontdekken. Meer ontdekken is een kwestie van oefenen om je aandacht te richten op sensorische gewaarwordingen. Richt je aandacht op de buitenste laag: de huid. Richt in je practice de aandacht op het contact maken met de huid. Je lichaam is een groot gevoelsorgaan. In feite maak je door de yogahoudingen het lichaam, en daardoor de huid, helemaal wakker. Huidcontact stimuleert de voelsprieten (zenuwuiteinden). Het tastzintuig is het innerlijk aftasten. Het brengt je altijd direct in het hier en nu. Door het innerlijk aftasten (met je aandacht) ga je je heel voldaan en prettig voelen. Op een bepaalde manier heb je intimiteit met je lichaam. Door aanraking worden ontelbare gevoelige sensoren in je huid gestimuleerd. Dit maakt je lichaam aan bij diverse vormen van huidcontact, en heeft een hoog gehalte aan bliss.

Hoe je contact maakt met de huid

Sluit je ogen. Wrijf je handen zacht tegen elkaar. Na een aantal keren leg je ze open neer op je bovenbenen. Tast nu de gewaarwordingen af. Richt de aandacht op de handpalmen. Doe dit zonder een beeld te visualiseren van je handen. Vergeet hoe ze eruit zien. Waarschijnlijk voel je warmte, prikkeling of vibraties opkomen. Dit is de realiteit van je lichaamsenergie.

Door de aandacht bij de huid te houden, kom je in contact met wat men noemt ‘het energielichaam’, de pranayama kosha. Gewoonlijk doen we onze practice met alleen aandacht voor het fysieke lichaam (manomaya kosha). Het energielichaam is vrijer, ruimer en lichter. Het wordt ervaren als het subtiele lichaam of de laag van gelukzaligheid.

Het je realiseren van eenheid is bliss

Wanneer je een aantal asana’s uitvoert met je aandacht bij de huid, merk je een aanzienlijk verschil. Er ontstaat meer ruimte. Je aandacht is rustig en verwijdt zich tot buiten, naar je omgeving. Er ontstaat meer openheid. Je bent met wat is en in het moment. Je staat niet meer alleen op jezelf. Je voelt minder afstand tussen jezelf en de wereld om je heen. Je voelt je verbonden. Het kan zijn dat je je lichaam en alles in je, als een geheel ervaart.

Het je realiseren van eenheid is bliss. Enjoy.
Djihi Marianne van de Wetering - Advaita Yogacentrum