San Bao: ontdek de drie schatten
Wat is San Bao?
San Bao is afkomstig uit de traditionele Chinese geneeskunde en gaat uit van drie fundamentele energieën, die samen de basis vormen van ons bestaan: Jing, Qi en Shen. Deze drie energieën worden ook wel ‘de drie schatten’ genoemd. Letterlijk vertaald betekent San dan ook ‘drie’ en Bao ‘schat’ of ‘kostbaarheid’.
Waar we in het Westen energie vaak zien als één concept, wordt er in deze theorie dus onderscheid gemaakt tussen verschillende soorten energie. Iedere ‘schat’ heeft daarbij een eigen rol in het functioneren van je lichaam en geest, waarbij de drie energieën wel nauw met elkaar samenwerken. Daarom is het voor een optimale fysieke en mentale gezondheid belangrijk dat er een goede balans is tussen de San Bao.
Hoe zien de drie schatten van San Bao eruit?
De drie schatten van San Bao zijn dus drie soorten energie, waarbij iedere ‘schat’ op een andere manier verkregen wordt en zich op een eigen, specifieke manier uit.
Jing (essentie)
Jing wordt ook wel omschreven als de basisenergie die je lichaam vormt en onderhoudt en wordt daarom gezien als de ‘essentie’ van je fysieke leven. Het speelt een rol bij de voortplanting, groei en ontwikkeling van de mens. Zodra er veroudering optreedt, is dit dan ook een teken dat de Jing afneemt.
Er zijn twee soorten Jing energie, namelijk ‘basisenergie’ (prenatale Jing) en ‘verworven energie’ (postnatale Jing). Prenatale Jing erf je van je ouders, waarbij je tijdens de geboorte een voorraad ontvangt waar je je hele leven mee moet doen. Je hebt geen invloed op de hoeveelheid prenatale Jing die je ontvangt en deze energie kan na verbruik niet worden vernieuwd.
Om zo min mogelijk van deze 'basisenergie' te verbruiken, is het daarom belangrijk om dit aan te vullen met postnatale Jing. Deze ‘verworven energie’ is afkomstig uit voeding en zuurstof, waarbij het deel dat niet wordt gebruikt voor lichamelijke processen, wordt opgeslagen in het lichaam. Hoe meer postnatale Jing je aanmaakt, hoe minder prenatale Jing je verbruikt, waardoor je veroudering tegengaat.
Qi (levensenergie)
De tweede ‘schat’ van de San Bao is Qi, uitgesproken als ‘tsjie’, wat wordt gezien als ‘levensenergie’ of ‘vitale energie’. Het is de energie die door de meridianen van het lichaam stroomt en zorgt voor lichamelijke warmte, fysieke activiteiten en gezonde hersenactiviteiten. Qi ontstaat uit Jing energie en transformeert vervolgens in verschillende soorten Qi, die ieder een eigen functie hebben, namelijk: Yuan Qi, Gu Qi, Zong Qi, Zhen Qi, Ying Qi, Wei Qi, Zhong Qi en Zheng Qi.
Deze vorm van energie wordt niet alleen gevoed door voedsel en ademhaling, maar ook door een goede mentale en emotionele staat. Zodra hier een blokkade optreedt en de ‘levensenergie’ niet goed meer door het lichaam kan stromen, kunnen er mentale, emotionele of fysieke klachten ontstaan.
Shen (geest/wijsheid)
Shen wordt gezien als de belangrijkste San Bao schat en wordt gevormd uit zowel Jing als Qi. Het is de energie die zich uit in helder denken, scherpe zintuigen, creativiteit en een goed geheugen. Mensen met veel Shen staan in diepe verbinding met zichzelf en hebben vaak veel ‘uitstraling’. Ze hebben een goed inlevingsvermogen, zijn vergevingsgezind, vriendelijk, vrijgevig en beschikken over een bepaalde wijsheid.
Shen wordt langzaam opgebouwd, waardoor jonge mensen bijvoorbeeld fysiek snel groeien, maar pas met de jaren wijzer en scherper van geest worden. Toch kunnen ook oudere mensen een tekort aan Shen ontwikkelen, wanneer de voorraad Jing afneemt door een ongezonde levensstijl of veel stress.
Waarom is het belangrijk dat de San Bao energieën in balans zijn?
Hoewel de drie San Bao schatten zich ieder op een andere manier uiten, staan ze wel nauw met elkaar in verbinding. Zo ontstaat Shen uit Jing en Qi en wordt Qi verkregen uit Jing energie, maar kan de postnatale Jing ook weer worden aangevuld vanuit Qi. Het één kan dus niet bestaan zonder het ander en samen zorgen de energieën ervoor dat je zowel fysiek, mentaal als emotioneel in balans bent.
Hoe wordt San Bao in de praktijk toegepast?
San Bao speelt in de praktijk een belangrijke rol bij verschillende disciplines, waaronder de traditionele Chinese geneeskunde, maar bijvoorbeeld ook bij de traditionele krijgskunsten en in de weg naar verlichting volgens het Taoïsme.
In de Chinese geneeskunde
Hierbij wordt de gezondheid van een persoon beoordeeld aan de hand van de staat van Jing, Qi en Shen. Wanneer er mentale, fysieke of emotionele klachten zijn, wordt er gekeken naar eventuele blokkades. Deze worden vervolgens opgeheven met behulp van bijvoorbeeld acupunctuur, het stimuleren van drukpunten met acupressuur of voedingsadviezen en middelen als reishi en ginseng.
In de krijgskunsten
Ook bij traditionele vechtkunsten als Tai Chi en Kung Fu speelt San Bao een belangrijke rol voor het verkrijgen van fysieke kracht en mentale helderheid. Jing geeft kracht en uithoudingsvermogen, Qi voorziet het lichaam van energie en beweging en Shen zorgt voor mentale focus en kalmte. Door het trainen van deze aspecten kan een krijger niet alleen fysiek sterker worden, maar ook een verhoogd bewustzijn en mentale veerkracht ontwikkelen.
In de weg naar verlichting
In de Taoïstisch filosofie brengt Shen je dichter bij verlichting, omdat dit de hoogste vorm is van energie en daarom wordt geassocieerd met spiritualiteit en bewustzijn. Het verkrijgen en omvormen van Jing naar Qi en vervolgens naar Shen is dan ook een belangrijke kernpraktijk binnen het Taoïsme.
Hoe zorg je ervoor dat jouw Jing, Qi en Shen in balans zijn?
Er zijn verschillende manieren om Drie San Bao Schatten in balans te brengen en houden.
- Jing behouden: Zorg goed voor je lichaam door voldoende rust te nemen, een voedzaam dieet te volgen en stress te minimaliseren. Zo voorkom je overmatige en onnodige uitputting van je energiebronnen.
- Qi versterken: Beoefen dagelijks Qigong, Tai Chi of doe ademhalingsoefeningen om je levensenergie vrij te laten stromen. Zorg daarnaast voor voldoende beweging met bijvoorbeeld het beoefenen van yoga en bewaak je emotionele balans.
- Shen voeden: Meditatie en zelfreflectie helpen je om je geest kalm en helder te houden en je mentale kracht te versterken. Shen kan ook gevoed worden door tijd door te brengen in de natuur en jezelf mentaal te voeden met positieve gedachten.
Het in balans houden van Jing, Qi en Shen is een levenslange praktijk, maar met de juiste zorg en aandacht zorgen de San Bao samen voor leven vol gezondheid, vitaliteit en innerlijke rust.