Het achtvoudige pad van yoga

Yoga vormt volgens de yoga sutra’s een achtvoudig pad naar samadhi. Dit is de hoogste staat van mentale concentratie die een mens kan bereiken, waarbij je verbonden bent met de hoogste realiteit en het goddelijke. Deze fase wordt dan ook wel ‘overgave’ genoemd. Die overgave bereik je door een pad af te leggen van acht fases, waarbij je verschillende oefeningen en disciplines volgt. Dit pad bestaat uit onderstaande onderdelen:

1. Yama (zelfbeheersing)
2. Niyama (zuivering en leer)
3. Asana (lichamelijke oefeningen)
4. Pranayama (beheersen van de ademhaling)
5. Pratyahara (beheersen van de zintuigen)
6. Dhyana (meditatie)
7. Dharana (concentratie)
8. Samadhi (overgave)

Hoewel het pad opeenvolgende stappen lijkt te hebben, is het niet zo dat de verschillende onderdelen ook in deze volgorde ontwikkeld dienen te worden. De stappen worden dan ook niet voor niets ‘limbs’ (ledematen) genoemd, die zich volgens Patanjali tegelijkertijd ontwikkelen. Spiritueel leider en oprichter van Art of Living, Gurudev Sri Sri Ravi Shankar, zegt hierover: “yoga has eight limbs, like a chair which has got four legs. Each one is connected to the whole. If you pull one leg, the whole chair comes.” Het is dus niet zo dat je eerst de yamas en niyama’s onder de knie moet hebben, voordat je bijvoorbeeld door kunt met yoga asana.

Wat zijn yamas en niyama’s?

Yamas en niyama’s vormen de eerste twee onderdelen van het achtvoudige pad van yoga volgens de yoga sutra’s en kun je zien als ethische principes of leefregels, waarbij yamas gericht zijn op hoe je je opstelt ten opzichte van de buitenwereld en niyama’s gericht zijn op jezelf. Beide onderdelen bestaan uit vijf principes en vormen samen de 10 yoga geboden. De vijf yamas zijn: geweldloosheid, eerlijkheid, niet stelen, zelfbeheersing en begeerte. Deze principes zijn dus naar buiten toe gericht en helpen je met het creëren van een vredige sfeer om je heen en een positieve uitstraling naar anderen toe. De niyama’s helpen je daarentegen om meer in verbinding te komen met jezelf.

Wat betekent niyama?

Niyama betekent vrij vertaald zoiets als persoonlijke observaties, disciplines of waarheden en wordt soms ook gedefinieerd als ‘voorschrift’ of ‘gebod’. Waar de yamas gezien kunnen worden als gedragsrelgels naar buiten toe, vormen de niyama’s hierop een mooie aanvulling met als doel de houding ten opzichte van jezelf te verbeteren. In totaal zijn er dus vijf niyama’s, die we hieronder verder toelichten.

1. Shaucha: zuiverheid.

Bij deze eerste niyama draait het om het schoon en zuiver houden van zowel je lichaam als geest. Dit doe je door voor jezelf te zorgen met goede hygiëne van je lichaam en leefomgeving, natuurlijke en gezonde voeding, voldoende beweging en goede ademhaling. Maar ook door je geest vrij te maken van ‘onzuiverheden’ die je niet dienen. Denk aan slechte gewoontes of emoties als haat, lust, jaloezie of hebzucht. Door je hiervan te ontdoen, zuiver je de geest.

2. Santosha: tevredenheid.

Santosha betekent tevreden zijn met alles wat zich aandient. Hierbij is het de kunst om tevredenheid in jezelf te ervaren, ongeacht de situatie waarin je je bevindt of wat er in de wereld om je heen gebeurt. Op die manier ervaar je dus geluk, zonder dit buiten jezelf te zoeken en af te laten hangen van anderen of materialistische zaken.

3. Tapas: zelfdiscipline.

De derde niyama in het achtvoudige yogapad is tapas, waarvan de letterlijke betekenis vuur of hitte is. Bij deze stap gaat het erom dat je innerlijke vuurtje wordt aangewakkerd. Dit is nodig om zelfdiscipline te kunnen opbrengen om bepaalde dingen in je leven te bereiken. Hierbij gaat het erom dat je genoeg discipline en enthousiasme hebt om door te zetten, maar is het niet de bedoeling dat je jezelf te hard pusht en jezelf voorbijloopt.

4. Svadhyaya: zelfstudie.

Om de beste versie van jezelf te worden, is zelfstudie een essentiële stap. Bij Svadhyaya gaat het er dan ook om dat je jezelf op zowel persoonlijk als spiritueel gebied blijft ontwikkelen. Dat doe je door je te verdiepen in boeken en theorie op dit gebied en deze vervolgens toe te passen in de praktijk. Je observeert jezelf en reflecteert hierop door je gedachten, emoties en ervaring op te schrijven in een journal. Door dit regelmatig te doen blijf je jezelf verbeteren en groei je als mens.

5. Ishvara Pranidhana: overgave (aan God).

De laatste stap van de niyama’s is Ishvara Pranidhana. Dit betekent letterlijk vertaald ‘overgave aan god’, maar wordt in de yoga sutra’s breder getrokken dan dat. Het begrip ‘god’ is immers niet voor iedereen hetzelfde. Daarom wordt het ook wel gezien als overgave aan een ‘kracht’ die groter is dan wij. Het is de bedoeling dat je vertrouwen hebt in dat wat zal ontstaan, zonder dat je hierbij de uitkomst probeert te controleren. De kunst is dus accepteren, loslaten en vertrouwen hebben dat datgene wat voor jou is bedoeld naar je toe zal komen.

Hoe dragen niyama’s bij een meer verbinding met jezelf?

Zoals eigenlijk voor alles in het leven geldt: oefening baart kunst. Misschien lukt het je niet meteen om de niyama’s te beheersen, maar je er dagelijks van bewust zijn, is al een mooie eerste stap. Check bijvoorbeeld iedere dag even bij jezelf in met een ochtend meditatie. (svadhyaya). Ga na hoe je je nu voelt en waar je nu staat (shaucha), waar je naartoe wil en hoe je dat gaat bereiken (tapas) en probeer te denken aan minimaal drie dingen waar je dankbaar voor bent die dag (santosha). Laat vervolgens los en begin je dag vanuit vertrouwen en overgave (ishvara pranidhana).

Aanbevolen productseries