Hormonen uit balans; hoe herken ik dat?

We weten allemaal dat hormonen veel invloed hebben op ons gevoel, humeur en lichaam. De ene dag voelen we ons ontspannen en gelukkig, de andere dag voelen we ons boos en gefrustreerd.

Wanneer je hormonen uit balans zijn, kun je te maken krijgen met verschillende klachten. Het is een te lange lijst om allemaal op te noemen. Maar de meest voorkomende symptomen zijn toch wel: gewichtstoename, onregelmatige maandelijkse cycli, PMS, lage rugpijn, laag libido, slapeloosheid, vermoeidheid, stemmingswisselingen, schildklieronevenwichtigheden, vruchtbaarheidsproblemen, opvliegers, slechte immuun functie, angst, depressie en onevenwichtigheden in de bloedsuikerspiegel. Heb je ook wel eens last van een of meerdere van deze symptomen? En ben je ze gaan accepteren als normaal, iets wat er gewoon bij hoort? Het kan dus goed zijn dat het komt door hormonale onevenwichtigheden.

Goed om te weten is dat er bepaalde yogahoudingen zijn die het hele hormoonstelsel (endocriene systeem) in balans kunnen brengen. Je zult merken dat door yoga te beoefenen er veel van deze klachten zullen afnemen.

Hoe werk dat dan?

Allereerst is het belangrijk om het hele hormoonstelsel met al onze klieren te begrijpen. Het is nuttig om vooraf te weten welke klieren je allemaal hebt, waar ze zich bevinden, welke hormonen ze produceren en hoe dit je dagelijks functioneren beïnvloedt. Vervolgens kun je, afhankelijk van je klachten, bepaalde yogahoudingen kiezen die gericht zijn op specifieke klieren en hormonen.

Elke klier in het hormoonstelsel heeft specifieke functies en kan specifieke klachten veroorzaken als ze uit balans zijn. Maar omdat we ook te maken hebben met een systeem kan het zomaar gebeuren dat één klier die uit balans is ook andere klieren in disbalans brengt. Daarom is het goed dat je specifieke yogahoudingen uitvoert maar ook om yogaoefeningen te doen die helpen om je hele systeem in balans te houden.

Hoe komt het dat onze hormonen uit balans raken?

Meestal heeft dit te maken met je leefstijl. Heel soms kan er een lichamelijke oorzaak zijn, zoals een tumor die op een van de hormoon klieren groeit. Maar in de meeste gevallen komt de hormonale onevenwichtigheden door factoren die te maken hebben met je leefstijl. Denk aan stress, slechte voeding en omgevingsstressoren. Sta je continu onder stress en ben je niet in staat om deze stress te beheersen dan kunnen je bijnieren uitgeput raken. Een ander voorbeeld is als je een dieet volgt dat rijk is aan koolhydraten en suikers, dan kan je alvleesklier overbelast raken. Je hebt namelijk voedingsstoffen nodig die hormonen produceert, is dit niet het geval dan kan die effect hebben op je hele hormonale systeem.

Andere factoren die ons hormonale systeem in disbalans kunnen brengen zijn de hormoonontregelaars, zoals milieutoxines via lucht, water en voedsel. Maar ook als je te weinig beweegt kan je lymfestelsel de gifstoffen niet goed uit je lichaam verwijderen.

Hoe kan yoga helpen?

Heb je veel stress dan is het goed om dagelijks een kalmerende yoga oefening te doen. Hierdoor beng je je bijnieren in balans, die veel andere klieren kunnen beïnvloeden als ze overwerkt zijn. Maar pas op, want niet alle yoga oefeningen zijn stress verlagend. Er zijn ook yoga oefeningen waarbij je kracht moet uitoefenen, dat kan ervoor zorgen dat je lichaam endorfine aanmaakt, de ‘runners high’. Deze oefeningen kunnen een tegengestelde werking hebben en je bijnieren juist meer belasten. Het kan wel de gifstoffen uit je systeem verwijderen, maar het is niet de beste manier om stress te verminderen en je hormonale systeem in balans te brengen.

Door met bepaalde yoga houdingen de focus op je hormonen te leggen, bevorder je de doorbloeding naar je hormoonklieren. Hierdoor kunnen je hormonen weer in balans komen waardoor je minder last van klachten hebt, je energieker voelt en lekkerder in je vel zit.

Welke yogaoefeningen gaan mij helpen?

Als je de effecten van stress wilt tegengaan en je hormonale disbalans wilt aanpakken met yoga, dan kun je het beste een yoga houding doen die gericht is op je belangrijkste hormoonpunten en die daarnaast ook een positieve werking heeft op je centrale zenuwstelsel. De schildklier is er bijvoorbeeld een die bij veel mensen, vooral vrouwen, uit balans is. De schildklier helpt bij het reguleren van het metabolisme - d.w.z. hoe snel of langzaam we het voedsel dat we eten verbranden. Je kunt houdingen kiezen die specifiek helpen om je schildklier te voeden en in balans te brengen. Een pose die je keel opent of samendrukt, of zorgt voor trillingen in je keel zijn hiervoor heel nuttig. Bijvoorbeeld poses zoals de brughouding, ploeghouding, vishouding en wat ujjayi-ademhaling of chanten. Zo zijn er ook oefeningen die bijvoorbeeld je hypofyse stimuleren. De hypofyse is een klier in je hersenen die als het ware dirigeert over het gehele hormonale stelsel en alle hormoonklieren in het lichaam aanstuurt. Practices die bijdragen om deze klier optimaal te laten functioneren zijn bijvoorbeeld meditatie, ademhalingsoefeningen en bepaalde geluidstrillingen (klankschalen).