Er zijn weinig mensen die jaar in jaar uit zonder lichamelijke klachten of kwaaltjes het leven doorkomen. Sinds de ontwikkeling van het zittende beroep komen lichamelijke klachten steeds vaker voor, ook binnen jongere leeftijdscategorieën met als meest voorkomende klacht een klacht in de ergonomische sfeer. Het woord ‘ergonomie’ is afgeleid van ‘ergon’ en ‘nomos’ wat in het Grieks staat voor ‘werk’ en ‘wet’. Een gezonde en veilige werkomgeving is voor iedereen belangrijk. De ruggengraat is een belangrijk onderdeel van je lichaam en is gedurende een dag bijna overal bij betrokken. Hoe zorg je voor een gezonde (werk)houding en wat voor gevaren liggen er op de loer voor je rug?

De werking van je ruggengraat

Je ruggengraat, ook wel bekend als je wervelkolom, bestaat uit 33 of 34 wervels en tussen elke twee wervels bevindt zich een tussenwervelschijf. Je ruggengraat loopt van je nek tot aan je stuitje, draagt het gewicht van je lichaam en steunt op je bekken. Je kunt je dus wel voorstellen dat alle bewegingen en handelingen die je op een dag verricht, te maken hebben met je ruggengraat: lopen, zitten, liggen, bukken, draaien, ga zo maar door. Gewrichten en spieren verbinden de ruggenwervels met elkaar waarbij spieren zorgen voor meer kracht in de rug zodat allerlei handelingen gedurende een dag mogelijk zijn om uit te voeren. Binnenin het wervelkanaal loopt je ruggenmerg, het ‘kanaal’ via waar alle organen worden aangestuurd door je hersenen door middel van signalen.

Gevaren voor de ruggengraat

Omdat je ruggengraat verbonden is met bijna alle onderdelen van je lichaam en het doorvoerkanaal is voor signalen uit de hersenen naar al je organen (je hart dat moet kloppen, je longen die moeten ademen), zorgt een blokkade in je ruggengraat direct voor lichamelijke problemen. Zorg dat je bij een zittend beroep een goede werkhouding hebt waarbij je ruggengraat recht is en zo min mogelijk naar voren is gebogen. Bij (zwaar) lichamelijk werk is het belangrijk om goed op te letten vanuit welke houding je druk zet op je rug en dat je geen overbelasting veroorzaakt. Niet alleen werken vormt een gevaar voor je ruggengraat, ook als je niet aan het werk bent kan bijvoorbeeld stress of een structurele verkeerde loop- en zithouding zorgen voor blokkades met de gevolgen van dien.

Heb je al een lange tijd last van pijn in je lichaam? Overweeg dan eens om uit te zoeken welke wervels in je ruggengraat te maken hebben met de plek waar jij pijn hebt. En ga eens na: is het mogelijk dat je ruggengraat geblokkeerd wordt of dat deze niet goed functioneert?

Een gezonde ruggengraat

Een gezonde ruggengraat staat aan de basis van een gezond gevoel in je rug. Je voelt je sterk, je kunt zonder moeite uitdagingen op een dag trotseren en je voelt je zekerder. Er zijn veel verschillende manieren waarmee je een positieve impuls aan je ruggengraat kunt geven die allemaal op een eigen manier invloed hebben. Omdat ieder lichaam anders is en iedere klacht van elkaar verschilt, is er geen ‘beste’ manier om je ruggengraat te behandelen. Zoek voor jezelf uit wat de reden, de ernst, de oorzaak en je verwachting is en kies een behandeling die bij jou past.

Manueel therapeut

Een manueel therapeut weet precies hoe je ruggengraat in elkaar zit en kan verbanden leggen tussen uiteenlopende lichamelijke klachten en een disfunctie in je ruggengraat. Denk aan pijn in je nek, rug of borst maar ook aan terugkerende hoofdpijn en zelfs lastiger te identificeren problemen zoals last van je darmen. De therapeut kan ruimte bijvoorbeeld ruimte creëren tussen wervels door je op verschillende plekken (rug of nek) te 'kraken'.

Massages

Een massage kan een fijne manier zijn om de doorbloeding in delen van je rug te stimuleren waardoor je lichaam sneller in staat is om aangetaste delen te repareren. Ook als je last hebt van vastzittende spieren of hardnekkige (sport)blessures kan een massage helpen bij het verlichten van pijn of op lange termijn zelfs voor het oplossen van de klacht. Een ware aanrader is de tuina massage: een manuele behandelwijze afkomstig uit de Chinese Geneeswijze. Er wordt druk uitgeoefend op meridianen en specifieke punten in het lichaam waardoor lichaamseigen energie vrijkomt en gelijkmatig door het lichaam kan stromen.

Accupunctuur

De kleine spiertjes die je ruggenwervels met elkaar verbinden, zorgen ervoor dat je kracht kunt uitoefenen vanuit je rug. Deze spiertjes worden aangestuurd door signalen uit je hersenen die via je ruggenmerg worden doorgegeven. Als een signaal niet aankomt, worden de spiertjes niet in werking gesteld en kun je door je rug gaan omdat alle kracht op je ruggengraat zelf komt te staan, welke slechts 9 kilo aankan zonder te beschadigen. Door middel van accupunctuur, ook een Chinese behandelwijze, kun je net als bij een tuina massage de meridianen en specifieke punten in je lichaam laten stimuleren waardoor je lichaamseigen energie vrijkomt en gelijkmatig door het lichaam kan stromen. Daarnaast zorgt het prikkelen van deze punten ervoor dat je lichaam stoffen gaat aanmaken in je spieren, ruggenmerg en hersenen die pijnverlichtend werken en je een algeheel goed gevoel geven.

Yoga voor een gezonde rug

Er is niets beter dan voorkomen in plaats van genezen. Creëer een eigen yoga practice, leg een yogamatje neer en doe iedere dag de nodige oefeningen om een disbalans in je lichaam te voorkomen. Heel veel yoga oefeningen zijn erop gericht om je flexibiliteit en je uithoudingsvermogen en kracht van je spieren te vergroten. In combinatie met een goede ademhaling kun je heel veel bereiken met een paar uitdagende yoga oefeningen! Hieronder volgen enkele oefeningen die goed zijn voor de gezondheid van je ruggengraat:

De cat-cow houding

Met de cat-cow houding wissel je tussen het bollen en hollen van je rug waardoor je je ruggengraat de nodige beweging geeft. Deze asana, ook wel de chakravakasana, is goed om vastzittende wervels los te maken en ruimte te creëren tussen de wervels. Behalve voor je rug is deze asana ook goed voor je torso en nek.

De cobra

De welbekende cobra is een houding waarbij je je ruggengraat hol maakt en daarmee tegendraads buigt in vergelijking met de veelvoorkomende dagelijkse verkeerde zithouding (een bolle rug). Je gaat op je buik liggen met je beide handen naast je lichaam op schouderhoogte. Je beweegt vervolgens langzaam je bovenlichaam en hoofd naar boven waarbij je je blik naar voren gericht houdt.

De spinal twist

Als je veel zit, kunnen de wervels in je ruggengraat al snel vast komen te zitten wat de nodige rug- of borstklachten kan opleveren. Met deze oefening draai je je ruggengraat vanuit je bovenlichaam in een tegengestelde richting ten opzichte van je onderlichaam. De beweging lijkt op de beweging die je met je handen maakt als je een doekje uitwringt. Je ligt op je rug met je benen gestrekt tegen elkaar aan. Laat je armen rustig langs je lichaam vallen. Rol met je onderlichaam een kwartslag totdat je op je zijkant, op je linker heup ligt. Draai tegelijkertijd je bovenlichaam een kwartslag naar rechts en zorg dat je blik recht naar voren gericht is (je hoofd ligt dus ook op de rechterzijkant). Op deze manier ‘twist’ je je ruggengraat. Doe hetzelfde in tegengestelde richting en voer het tempo op door beide richtingen achter elkaar uit te voeren.