Wat is Shat Kriya?

Shat Kriya of Shat Karma is een onderdeel van Hatha yoga en bestaat uit verschillende technieken om het lichaam een diepe reiniging te geven. In het Sanskriet betekent Shat ‘zes’ en Kriya ‘actie’. Vrij vertaald betekent Shat Kriya dus eigenlijk ‘zes acties’, waarbij het gaat om eeuwenoude technieken die voor veel mensen in eerste instantie wat vreemd of zelfs eng klinken. Een Kriya reiniging kun je dan ook niet zomaar zelf thuis doen, maar moet altijd gebeuren onder strenge begeleiding van een daarvoor opgeleide yogadocent.

Waar is Shat Kriya voor bedoeld?

Shat Kriya is ervoor bedoeld om het fysieke lichaam een diepe reiniging te geven met behulp van speciale tools en technieken. Hoewel het lichaam in principe alles wat we eten, drinken of inademen vanzelf verwerkt, kan het soms zijn dat er kleine restjes afvalstoffen achterblijven. Deze ‘onzuiverheden’ kunnen ervoor zorgen dat bepaalde processen in het lichaam worden verstoord. Met de Shat Kriya technieken – of yogic cleansing techniques – wordt het lichaam gereinigd, waardoor alles weer gaat stromen en zowel lichaam als geest worden gezuiverd. Zo kan het achtvoudige pad van Patanjali worden vervolgd richting Samadhi: een staat van verlichting of complete vervulling.

Welke Shat Kriyas zijn er?

In totaal zijn er zes Shat Kriya technieken: Trataka, Kapala Bhati, Neti, Dhauti, Nauli en Basti. Iedere Kriya staat voor een ander onderdeel van het lichaam en gaat gepaard met een oefening om dit onderdeel te reinigen.

Trataka Kriya – versterken van de ogen

Deze eerste Shat Karma of Kriya richt zich op het reinigen van de ogen, versterken van de oogspieren, het verbeteren van het concentratievermogen en het opheffen van mentale blokkades.

Techniek:

Bij de Trataka Kriya is het de bedoeling dat je langere tijd focust op één punt, zonder te knipperen. Hierbij wordt meestal een kaars gebruikt, maar het kan ook met een witte stip op zwart papier of een zwarte stip op wit papier. Dit punt dient een armlengte bij je vandaan te staan, op ongeveer de hoogte van je borstkas. Vervolgens kijk je net zo lang naar het punt totdat je ogen beginnen te tranen, maar nooit langer dan een minuut. Hierna sluit je je ogen en probeer je het beeld zo lang mogelijk met gesloten ogen vast te houden.

Kapala Bhati Kriya – reiniging van de voorhoofdsholte

Bij deze Shat Kriya wordt de voorhoofdsholte gereinigd door middel van een krachtige ademhalingsoefening. Deze reiniging zorgt voor een betere doorbloeding in het voorhoofdsholte- en neusgebied, geeft nieuwe energie en zorgt tegelijkertijd voor een kalmerend effect.

Techniek:

Voor deze Kriya reiniging wordt diep ingeademd door de mond, waarna er meerdere malen achter elkaar door de neus wordt uitgeademd met korte, krachtige stoten – alsof de neus wordt gesnoten. Dit wordt een aantal rondes herhaald. Na oefening kunnen er per ronde steeds meer stoten worden gedaan, wat gemiddeld oploopt tot zo’n 30 keer per ronde.

Neti Kriya– reiniging van de neus

Bij de Shat Kriya Neti wordt de neus gereinigd om verkoudheid te voorkomen, allergieën te verminderen en problemen met de voorhoofdsholte te verminderen. Ook zou het een positief effect hebben op het geheugen en de concentratie.

Techniek:

Bij Neti Kriya wordt er onderscheid gemaakt tussen twee soorten: Jala Neti en Sutra Neti. Bij de eerste wordt er met een speciaal kannetje lauwwarm water met zout in het ene neusgat geschonken. Door het hoofd schuin te houden, loopt het water door het andere neusgat weer naar buiten. Als het kannetje leeg is, wordt deze opnieuw gevuld en wordt het proces herhaald bij het andere neusgat.

Bij Sutra Neti wordt er voorzichtig een zachte, rubberen katheter ingebracht in één van de neusgaten, die vervolgens via de mond weer naar buiten komt. Door de beweging van het rubber wordt de neusgang gereinigd.

Dhauti Kriya – reiniging van de slokdarm en maag

Deze Shat Kriya is bedoeld om de maag en slokdarm te zuiveren en onverteerde voedselresten te verwijderen om zo maagzuur of misselijkheid tegen te gaan.

Techniek:

Ook hiervoor zijn verschillende technieken, waarbij de bekendste het drinken van een grote hoeveelheid water met zout en citroen is. Vervolgens wordt het water door middel van overgeven weer uit de maag verwijderd.

Een andere manier is het inslikken van een speciale katoenen doek van een paar meter lang en enkele centimeters breed. Vervolgens wordt de doek voorzichtig weer via de mond naar buiten getrokken om zo de maag en slokdarm te reinigen. Deze Kriya reiniging wordt Vastra Dhauti genoemd.

Nauli Kriya – opheffen van blokkades in de buikspieren

Bij deze Shat Kriya draait het om het bewegen van de buikspieren. Door beweging gaat de energie in de spieren stromen, waardoor afvalstoffen worden afgevoerd en blokkades worden opgeheven. Bovendien worden hierdoor de organen in dit gebied flink gemasseerd, wat effect heeft op het spijsverteringskanaal.

Techniek:

Voordat deze oefening kan worden uitgevoerd, dienen eerst de buikspieren een aantal weken te worden versterkt door bijvoorbeeld het beoefenen van Agnisar Kriya. Bij Nauli worden de benen iets uit elkaar gezet en steun je met je handen op je bovenbenen, waardoor je iets vooroverbuigt. Vervolgens wordt er diep uitgeademd, totdat alle lucht uit de longen is. Dan is het de kunst om de buitenste buikspieren in te trekken en de middelste buikspier juist aan te spannen en naar buiten te ‘duwen’. Hierdoor ontstaat er een sterke zuigwerking in de buikholte, die de organen als het ware masseert.

Basti Kriya – reiniging van de darmen

Nauli heeft een positief effect op de werking van het spijsverteringskanaal, maar bij deze Basti wordt het spijsverteringskanaal grondig gereinigd met behulp van water. Het helpt bij het ontgiften van het lichaam en reinigt het bloed.

Techniek:

Vroeger werd deze Kriya reiniging zittend in een rivier uitgevoerd, terwijl met behulp van Nauli water naar binnen werd ‘gezogen’. Dit werd vervolgens naast de rivier weer uitgescheiden om zo het darmkanaal te reinigen. Tegenwoordig staat deze techniek ook wel bekend als een klysma of darmspoeling.

Hoewel Shat Kriya positieve resultaten kan opleveren, vergen de technieken flink wat oefening. Bovendien moet de Kriya reiniging vaak worden gecombineerd met een streng dieet en training vooraf. Voer deze technieken dus nooit zelf thuis uit, maar altijd onder begeleiding van een daarvoor opgeleide yogadocent.

Aanbevolen productseries