Iedereen heeft wel eens te maken gehad met stress en de meesten weten ook hoe stress een vervelend gevoel kan opleveren. Kortstondige ‘stress’ is een gezond fenomeen waardoor je extra gefocust bent om een prestatie te kunnen leveren. In dit artikel gaan we echter dieper in op langdurige stress: de oorzaak van vele klachten, aandoeningen en burn outs.

Langdurige stress kan verschillende oorzaken hebben: het overlijden van een belangrijk persoon in je nabije omgeving, een financiële zware periode, te veel werken, problemen in persoonlijke relaties of de zware zorg voor een ander.

Het sluipt erin

Het begint vaak zonder dat je het doorhebt. Een drukke en aanhoudende periode op werk, een paar financiële tegenvallers achter elkaar of juist de drang om continu succes te behalen waardoor je teveel van je lichaam verlangt. Onze lifestyle is hier grotendeels voor verantwoordelijk. Als we onszelf vergelijken met onze voorouders dan is de moderne lifestyle al lang en breed niet meer te vergelijken met die van onze voorouders terwijl ons lichaam dat wel is. We zijn uit balans geraakt omdat onze lifestyle te snel veranderd is.

Op het moment dat je doorhebt dat je lijdt onder langdurige stress is het vaak al te laat. Je lichaam protesteert en jij concludeert dat de klacht die je opvalt, komt door de stress die je de afgelopen tijd hebt opgebouwd. In veel gevallen ontdek je de stress niet alleen te laat, maar je ben je ook niet in staat om er direct een einde aan te maken. Je werk, de geldzorgen of de hoge verwachtingen zetten zich voort waarbij jij niet zomaar opzij kunt stappen. Toch is het zeer raadzaam om direct actie te ondernemen als je merkt dat je je lichaam berooft van een goede gezondheid door chronische stress.

Aanhoudende stress veroorzaakt chronische gezondheidsproblemen

Onze bijnieren bevinden zich direct boven de nieren en zijn verantwoordelijk voor het afscheiden van zo’n 50 hormonen die we iedere dag nodig hebben om te kunnen leven. Het gaat onder andere om de hormonen adrenaline, cortisol en testosteron. Je bijnieren zijn grotendeels verantwoordelijk voor de productie van energie (het omzetten van voedingsstoffen naar energie) en voor de de balans van je lichaamsvocht en vetopslag. Geen onbelangrijk orgaantje dus, ook al zijn ze zo klein!

Cortisol is een van de belangrijkste hormonen om ons lichaam in balans te houden. Het beschermt onze cellen. Teveel cortisol zorgt voor een zwak immuunsysteem waardoor je vatbaar wordt voor ziekten en aandoeningen, maar te weinig zorgt weer voor een overactief immuunsysteem wat auto-immuunziekten kan veroorzaken. Een belangrijke taak van dit hormoon is het reguleren van een gezonde bloedsuikerspiegel en bloeddruk.

“Gezonde bijnieren zorgen dat je langer leeft”

Er wordt beweerd dat gezonde bijnieren ervoor zorgen dat je een lang leven kunt leiden. Als je ouder wordt, maakt je lichaam minder hormonen aan (menopauze bij vrouwen en andropauze bij mannen). Je bijnieren vangen deze verandering op. Als je gezonde bijnieren hebt, ondervind je in deze periode geen of minimale klachten door de hormonale verandering waardoor je van een lang leven kunt genieten.

Waar het mis kan gaan

Als je langdurige stress hebt, hoopt dit zich op in je lichaam en op den duur begeven je bijnieren het. Helaas merk je tijdens de stressopbouwende fase niets en ben je doorgaans er altijd te laat bij. Gelukkig zit ons lichaam goed in elkaar en krijg je ruim voordat het écht te laat is voldoende waarschuwingen. Negeer je deze waarschuwingen en blijf je doorgaan met het opbouwen van stress in je lichaam, dan kan dit resulteren in oververmoeide bijnieren. Deze aandoening was ooit zeldzaam maar komt steeds vaker voor door de verandering van onze lifestyle waarbij stimulerende stoffen een belangrijke rol spelen: roken, veel koffie drinken, ongezond eten (suiker), alcohol en drugsgebruik. Ook andere stimulerende momenten zoals harde muziek, gewelddadig nieuws of langdurig gamen zorgen voor extra hormoonproductie via je bijnieren wat op lange termijn kan zorgen voor uitputting.

Hoe je de negatieve spiraal zelf in stand houdt

Als je stress hebt, ga je slechter eten waardoor je bijnieren te weinig voedingsstoffen ontvangen en de stress verder toeneemt. Ook overdreven veel nadenken en extreem reageren (agressief, bang, heel veel zorgen maken) passen bij een periode van stress en zorgen ervoor dat je de negatieve cirkel in stand houdt en zelfs verder verergert. Stress vindt hoe dan ook plaats in je leven, vermijden van alle stress is dus geen optie. De vraag is hoe je er goed mee omgaat.

Ook het veelvuldig gebruik van smartphones is een steeds meer voorkomende oorzaak van stress. Elektromagnetische straling heeft een negatieve werking op je bijnieren net als giftige stoffen.

“Wist je dat overtollige aanmaak van cortisol ervoor kan zorgen dat je hersenweefsel krimpt waardoor je spontaan geheugenverlies lijdt?”

Niet alleen in je bijnieren gaat het mis bij langdurige stress, ook in je hersenen raakt de balans zoek. Een gezonde balans in je hersenen bestaat uit 50% witte massa en 50% grijze massa die ieder hun eigen taken hebben. Langdurige stress creëert een te grote hoeveelheid witte massa. Door deze overproductie wordt je lichaam een stuk kwetsbaarder voor mentale aandoeningen zoals geheugenverlies, autisme, depressie, en ADHD.

Voorkomen en genezen: hoe manage jij je eigen leven?

Je bent niet de eerste die kampt met symptomen van langdurige stress. Aan de ene kant een verontrustend gegeven maar aan de andere kant zijn er hierdoor veel oplossingen voor handen die ervoor kunnen zorgen dat jij je rust weer terugvindt. Hieronder volgen enkele tips om je stresslevel terug te brengen naar een gezond niveau of om het hele traject te vermijden:

• Las meerdere keren per jaar onderbrekingen in zodat je in alle rust kunt beseffen waar jij je op dit moment bevindt in het leven. Waar gaat het goed en waar gaat het fout?
• Kies voorafgaand aan een drukke periode een strategie die werkt om stress te voorkomen. Jij weet van jezelf het beste waar je goed en slecht tegen kunt. Probeer bijvoorbeeld goed te plannen en niet teveel dingen tegelijk te doen.
• Kies je eigen weg en bepaal wat jij leuk, prettig en uitdagend vindt. Meestal zorgen andere personen voor jouw stress.
• Verwen je lichaam met een ontspannende behandeling. Een tuina massage, floatsessie, yoga retreat op een heerlijke yogamat of meditatiekussen en zelfs een preventief bezoekje aan de manueel therapeut of chiropractor kan wonderen verrichten.
• Snijd negatieve mensen uit je leven. Deze personen zuigen het kleine beetje energie weg dat je nog overhebt. Besteed deze energie liever aan dingen waar je nieuwe energie van krijgt zoals bewegen, lachen, leuke dingen doen, jezelf in de zon begeven of een gezonde maaltijd bereiden.

En onthoud altijd: don’t worry, be happy!