De vijf kosha's
De vijf kosha’s zijn te vergelijken met de Russisch beschilderde poppetjes van hout. Dit zijn poppetjes die perfect in elkaar passen, als je het buitenste poppetje opent kom je telkens bij een nieuw poppetje aan tot je arriveert bij de allerkleinste pop die zich niet verder laat delen. Zo is het ook bij ons mensen, de poppetjes staan symbool voor de vijf energielichamen die van een fysieke laag naar het spirituele lichaam lopen. Vergelijk het maar met een ui, deze kun je laag voor laag afpellen. De energielichamen staan in verbinding met elkaar en om eenwording te bereiken moet er balans zijn tussen al deze lagen.
Deze vijf lagen hebben een eigen naam:
- Annamaya kosha: fysiek lichaam
- Pranamaya kosha: energielichaam
- Manomaya kosha: mentaal lichaam
- Vijanama kosha: inzichtslichaam
- Anandamaya kosha: causaal lichaam
Het is de bedoeling dat je de lagen transparant maakt om tot je ware zelf te komen. Dit kun je doen door gezond te eten om te zorgen voor het fysieke lichaam, ademhalingsoefeningen te doen voor het energielichaam, mantra’s te herhalen om te zorgen voor het mentaal lichaam, yoga te beoefenen voor het inzichtslichaam en te mediteren voor het causaal lichaam. Alles is even belangrijk, om gezond te zijn is het niet alleen noodzakelijk om het fysieke lichaam te verzorgen, maar ook aandacht te besteden aan de andere vlakken.
Annamaya kosha: fysiek lichaam
Om tot de kern te komen begin je bij de buitenste laag: de annamaya kosha, oftewel het fysieke lichaam. Dit is het lichaam wat je kunt zien, de vorm waarmee we op aarde verschijnen en wat je kunt waarnemen. Door verzorging, voeding en oefening houd je deze laag gezond.
Pranamaya kosha: energielichaam
Nu komen we aan bij de volgende laag: de pranamaya kosha, ook wel het energielichaam genoemd. Deze schil zie je niet, dit is namelijk levensenergie, verbonden met onze adem. In het woord pranamaya zit het woord prana: levensenergie. Deze kosha kun je voelen door bewust stil te staan bij je adem en hoe deze door je lichaam heen beweegt. Met ademoefeningen zorg je dat deze laag gezond blijft.
Manomaya kosha: mentaal lichaam
De derde laag, manomaya kosha, het mentale lichaam heeft te maken met gedachten. Gedachten, opvattingen en het zenuwstelsel komen kijken bij deze diepere laag. Hier kun je al snel stuiten op vastgeroeste gewoonten. Veel nadenken, misschien zelfs wel piekeren en negatieve gedachten kunnen leiden tot sneller ademen en onrust. Door mantra’s te herhalen, ademoefeningen te doen en te mediteren kun je de rust laten wederkeren. Yoga Nidra kan ook een grote rol spelen in het bewust worden van je gedachten en het tot rust brengen van je zenuwstelsel.
Vijanama kosha: inzichtslichaam
Het inzichtslichaam, de vijanama kosha, is de vierde energielaag. Bij dit energielichaam komen geloofsovertuigingen, intuïtie en reflecterend vermogen kijken. Vijna staat ook wel voor onderscheidingsvermogen in het Sanskriet. De laag stelt je in staat om afstand te nemen van het ego en jezelf, anderen en iedere situatie te observeren. Yoga is een mooie beoefening om deze laag te ontwikkelen. Met yoga wordt de geest gekalmeerd, het lichaam tot rust gebracht en hiermee stellen we onszelf in staat om alles van een afstand te bekijken.
Anandamaya kosha: causaal lichaam
De laatste laag, de anandamaya kosha, vormt de basis waar alle andere lagen omheen zijn gebouwd. Volgens de yogafilosofie draait het om deze laag, het doel van jouw bestaan ontdekken. Oftwel de atman. Deze laag staat voor vrede, geluk, jouw blauwdruk. Om hier te komen is het in balans brengen van de eerste vier lagen een must. Als je de eerste twee lagen tot rust hebt gebracht door middel van gezonde voeding, ademoefeningen en yoga kun je uiteindelijk de geest tot rust brengen. Op het moment dat de mind rustig wordt, gedachten verstillen kom je terecht bij je kern. Je pure authentieke zelf, de ananda.
