Kan yoga mij helpen bij reuma?

Bij elkaar genomen zijn er bijna 1,8 miljoen mensen in Nederland die kampen met een reumatische aandoening. Er is grofweg een driedeling te maken waar de patiënten onder vallen: reumatoïde artritis, artrose en fibromyalgie. Overigens zijn er nog meer aandoeningen die onder de noemer van ‘reuma’ vallen zoals jicht of de ziekte van Bechterew. In alle gevallen is er sprake van een aandoening aan het bewegingsapparaat dat zich op meerdere manieren kan manifesteren. Veelvoorkomend zijn ontstekingen, maar bijvoorbeeld in het geval van artrose is er ook sprake van gewrichtsslijtage of bij fibromyalgie van een diffuse pijn in spieren en andere weefsels. De pijn kan hevig zijn en ook kan er krachtverlies optreden of een verminderd gevoel in de ledematen. Hoe is het mogelijk om met dergelijke klachten toch de juist hoeveelheid beweging op een dag te krijgen? In dit blog vertellen we je meer over de rol die yoga kan spelen bij reuma en aanverwante klachten. Omdat yoga veelzijdig is en op veel niveaus beoefend kan worden, is dit misschien een oplossing waar je veel baat bij hebt.

Reumatoïde artritis

Het grootste aandeel van de mensen met een reumatische aandoening ligt bij reumatoïde artritis. Dit is een progressieve auto-immuunziekte waarbij het slijmvlies in de gewrichten ontstoken raakt. Dit komt doordat lichaamseigen specifieke eiwitten niet herkend worden. Niet alleen gewrichten vertonen ontstekingen, ook peesscheden en slijmbeurzen kunnen reacties geven en zelfs organen zoals hart- en bloedvaten kunnen aangedaan worden. Er kan niet met 100% zekerheid worden gezegd waardoor reumatoïde artritis wordt veroorzaakt, wel lijken geslacht en bepaalde omgevingsfactoren zoals roken en infecties een rol te spelen. Maar liefst drie keer vaker hebben vrouwen last van deze aandoening.

Artrose

Bij artrose zijn er twee oorzaken die bijdragen aan een pijnlijk gewricht. Zo gaat er veel gewrichtskraakbeen verloren en kan het lichaam dit niet meer voldoende aanmaken. Daarnaast is er ook minder vloeistof in het gewricht aanwezig, deze vloeistof is nodig om het gewricht soepel te laten draaien en om schokken te absorberen. Al met al resulteert dit in een pijnlijk gewricht waarbij botten langs elkaar kunnen schuren. Artrose komt met name voor in schouders, knieën, handen, heupen en nek en is veelvoorkomend bij mensen op leeftijd. Artrose kan uiteenlopende oorzaken hebben. Zo kan overbelasting door overmatig sporten of zwaar werk een rol spelen. Ook overgewicht en erfelijkheid worden als mogelijke factoren genoemd. Daarnaast kan een zwaar letsel, bijvoorbeeld een knieblessure door sporten, ertoe leiden dat er kraakbeen verloren is gegaan. Dit kan op latere leeftijd een probleem gaan vormen in het gewricht.

Fybromyalgie

Zo duidelijk als reumatoïde artritis en artrose klachten met zich meebrengt, zo moeilijk is het om de diagnose fibromyalgie te stellen. Dit komt doordat de symptomen die bij deze aandoening horen algemeen zijn waar veel mensen zo en nu dan last van hebben. Denk aan moeite met slapen, stijve spieren, moe zijn en hoofdpijn. De pijn komt niet uit de gewrichten maar uit de spieren en andersoortig zacht bindweefsel. Ook is met behulp van medische apparatuur geen schade in het lichaam aan te tonen. Het is dus moeilijk te achterhalen waar de oorzaak van de aandoening ligt. Wat wel bekend is, is dat mensen met fibromyalgie minder cortisol in hun lichaam hebben. Dit kan een belangrijke pijler zijn omdat het een stresshormoon is. Het leidt ertoe dat het lichaam minder goed om kan gaan met stress dan normaal gesproken.

Waarom geestelijk en lichamelijk in balans zijn?

De vraag is wat de kracht van yoga kan zijn tegen reumatoïde artritis, artrose, fibromyalgie en bijbehorende klachten. Lichaam en geest kunnen niet los van elkaar worden gezien. Daarom is het belangrijk op beide vlakken balans te creëren. Met name bij fibromyalgie-klachten kan dit essentieel zijn. Rust in het hoofd betekent spanningsvermindering in het lichaam en dus mogelijk een afname van de klachten. Omdat yoga zowel op mentaal als op fysiek vlak werkt, is dit een uitgelezen kans om de pijn mogelijk te verminderen.

Yoga tegen reumatoïde artritis, artrose en fibromyalgie: mentaal niveau

Talloze onderzoeken ondersteunen de theorie dat voldoende beweging bijdraagt aan goed mentaal welbevinden. Dit komt doordat het brein veel positieve effecten ondervindt van beweging. Zo wordt de doorbloeding bevorderd en worden de hersencellen aan het werk gezet. En als de hersenen een goede conditie hebben, dan zal dit een enorme weerga hebben op de rest van het lichaam. Maar als bewegen pijn doet, hoe kun je er dan toch voldoende van krijgen? Yoga komt hierbij om de hoek kijken, zelfs bij de pijnklachten die met een reumatische aandoeningen gepaard gaan. Om te beginnen kan Yin Yoga een rol spelen. Dit is een vorm van yoga waarbij geen spanning op de spieren komt te staan, maar waarbij er voor langere tijd enkele houdingen worden aangenomen op geheel eigen niveau. Dit zwengelt de wisselwerking tussen lichaam en brein aan. Want als het lichaam soepeler wordt, dan gaat de mentale flexibiliteit ook met rasse schreden vooruit. Bij Yin yoga wordt er bovendien veelvuldig gebruik gemaakt van yoga hulpstukken om het zo comfortabel mogelijk te maken voor het lichaam. Bij hulpmiddelen kun je denken aan een yoga riem, yoga blok, yoga dekens, bolsters en meditatiekussens. De yoga stijl Restorative Yoga zou ook een mooie vorm van yoga kunnen zijn. Bij een Restorative yoga sessie komen er minder verschillende houdingen om de hoek kijken en wordt er nog meer gebruik gemaakt van hulpmiddelen om het lichaam zo comfortabel mogelijk te ondersteunen.

De pijn bij fibromyalgie mag niet onderschat worden. Dit is de reden dat Yin en Restorative Yoga ook geschikt kunnen zijn bij deze aandoening. Bovendien kunnen er nog meer mentale yogastijlen zeer effectief hiertegen werken. Denk bijvoorbeeld aan Yoga Nidra waarbij de nadruk op totale ontspanning ligt. Ook met deze stijl staat het mentale centraal en kan dit een uiterst belangrijk effect hebben op de lichamelijke staat.

Yoga tegen reumatoïde artritis, artrose en fibromyalgie: lichamelijk niveau

Het grote voordeel van yoga tegen reumatische aandoeningen, is dat elk persoon goed voor zichzelf kan aanvoelen wat de mogelijkheden zijn. Iedereen ervaart een eigen mate van pijn en de hindernissen die daarbij horen. Daarom is het belangrijk dat je in je eigen tempo en op je eigen manier kunt bewegen. Dit is de reden dat yoga zo geschikt is tegen reuma. Al lijkt het soms onmogelijk, hoe meer je de grenzen van het bewegen opzoekt, hoe beter dit kan werken in de strijd tegen de pijnklachten. Uit een onderzoek van de Universiteit van Montreal bleek dat van de 75 mensen met reumatoïde artritis en artrose die twee keer per week yoga beoefenden, het merendeel zich daarna flexibeler en positiever voelde. Stijlen als Hatha Yoga en Yin Yoga speelden hierin een rol. Deze stijlen vergen niet veel van de spieren maar kunnen wel op den duur de spieren en pezen om de aangedane gewrichten heen versterken. Het gevolg is dat ze de schokken opvangen die normaal gesproken pijnlijk zijn voor het gewricht. Op lichamelijk niveau kan yoga dus ook zeer effectief blijken tegen de pijn bij reuma.

In dit artikel ligt de nadruk op bepaalde soorten reuma en bijbehorende klachten waartegen yoga effectief zou kunnen zijn. Wie weet vallen jouw klachten niet specifiek onder de noemer van deze ‘big three’ (reumatoïde artritis, artrose en fibromyalgie). Toch kan yoga ook voor jou van betekenis zijn. De gezondheid van het lichaam wordt in grote mate bepaald door een gezonde mentale toestand. Dit zou voor jou een goed startpunt kunnen zijn om je klachten aan te pakken. Je kunt vervolgens onderzoeken of het binnen je mogelijkheden ligt om ook op lichamelijk niveau met jezelf aan de slag te gaan.

Aanbevolen producten