Wat kan yoga betekenen in de strijd tegen overgewicht?

Het lijkt heel rechtlijnig en simpel: als iemand kampt met overgewicht dan moet het voedingspatroon aangepast worden en moet er meer worden bewogen. Was het maar zo makkelijk als het hier in woorden omschreven is. Want overgewicht kan niet alleen door oorzaken komen die buiten de cirkel van invloed liggen. Ook zitten er gradaties in overgewicht en worden oorzaken met een psychische grondslag niet altijd direct gezien. Daarnaast ligt het voorkomen van overgewicht niet in een tijdelijk ‘minder eten, meer sporten’ oplossing. Overgewicht tegengaan en blijvend voorkomen zit in een algehele aanpassing van de levensstijl waarbij zowel een fysieke als mentale balans constant gewaarborgd moeten blijven. Simpelweg meer sporten biedt dus niet voldoende soelaas. Bovendien zijn er veel mensen die door overgewicht een hoog risico lopen op ziekte, en blessures aan spieren en gewrichten als ze te snel beginnen. Dit is de reden dat yoga een belangrijke rol kan spelen in de strijd tegen overgewicht. Zowel op het mentale als op het fysieke vlak.

Hoe wordt gewicht bepaald?

Een systeem dat veel wordt gebruikt, is het Body Mass Index (BMI) systeem. Daarbij geldt: Gewicht/lengte² Nu is dit niet een gulden regel om goed het BMI te bepalen. Dat zou namelijk betekenen dat er een gelijke schaal voor mannen en vrouwen is die ook geen rekening houdt met leeftijd. Dit terwijl mannen doorgaans wat zwaarder zijn dan vrouwen (niet alleen door lengte). Daarom neemt een goede BMI berekening ook het geslacht en de leeftijd mee.

Wat is overgewicht?

Overgewicht betekent dat er overtollig veel vet in het lichaam opgeslagen zit. Zodra het lichaam minder energie verbruikt dan dat het binnenkrijgt door voeding, wordt er een vetreserve aangemaakt. Voorbeelden van voedingsmiddelen die snel tot overgewicht leiden zijn suikerhoudende waren en alcohol. Door allerlei processen in het lichaam worden deze stoffen omgezet in vetweefsel dat vervolgens verspreid over het lichaam wordt opgeslagen. De reden dat het lichaam vetreserves aanmaakt kan heel verschillend zijn. Het kunnen oorzaken zijn die buiten de cirkel van invloed liggen (een stofwisselingziekte bijvoorbeeld) maar ook oorzaken die erbinnen liggen.

Oorzaken van overgewicht die moeilijk te beïnvloeden zijn

Er zijn verschillende factoren die (tezamen) kunnen leiden tot overgewicht. Dit zijn biologische, psychologische en sociale factoren. Een biologische factor kan bijvoorbeeld erfelijk zijn in de vorm van een schildklierprobleem. Als de schildklier te langzaam werkt, wordt er te weinig van een hormoon aangemaakt dat normaal gesproken calorieën verbrandt. Hierdoor worden calorieën uit het eten minder goed verwerkt en ontstaat er overgewicht. Ook als iemand voor zijn twintigste levensjaar veel ongezond heeft gegeten, is er een sterke aanmaak van vetcellen geweest. Helaas blijven die een leven lang aanwezig in het lichaam waardoor iemand sneller aanleg heeft om aan te komen.

Oorzaken waar we zelf invloed op kunnen uitoefenen

Oorzaken die we min of meer zelf in de hand hebben als het aankomt op overgewicht, zijn behoorlijk uiteenlopend. Het lichamelijke kan daarbij eigenlijk nooit van het geestelijke gescheiden worden. Een grote boosdoener die bij veel mensen bepalend is, is stress. Er is een verband gelegd door wetenschappers tussen chronische stress en overgewicht. Dat komt doordat we geneigd zijn ongezond te gaan eten zodra we langdurig druk ervaren. Dit heeft ook met allerlei hormonale processen in het lichaam te maken waardoor de opnamecapaciteit van onze vetcellen wordt beïnvloed. Een andere veelgehoorde mentale oorzaak is depressie. Nu hoeft het niet zo te zijn dat we alleen onder zware druk of in een depressie gevoeliger worden voor eten en dat ons lichaam daar extra hevig op reageert. Ook andere gebeurtenissen in ons leven kunnen tot een verandering in leefstijl leiden. Dat kan uiteenlopen van het krijgen van kinderen tot een andere woonsituatie zijn waardoor er minder tijd is voor beweging en meer tijd voor eten. En wat te denken van stoppen met roken waarbij alles lekkerder gaat smaken? Het zijn allemaal factoren die kunnen leiden tot enerzijds meer eten en anderzijds minder bewegen.

Het mentale aspect

Zoals je leest, is overgewicht bijna niet los te zien van het mentale. Of we nu geraakt worden door een depressie of door chronische stress of omdat we onbewust een ongezondere leefstijl erop nahouden. Het meeste is uiteindelijk terug te voeren op hoe wij ons (onbewust) mentaal voelen. Daarom is het belangrijk hier bewust van te raken. Even uitzoomen en kijken hoe we beter in ons vel kunnen gaan steken (uiteindelijk letterlijk!). Een effectieve methode om hier een start mee te maken, is yoga gebruiken in de strijd tegen overgewicht.

De betekenis van yoga tegen overgewicht op mentaal niveau

Er zijn verschillende stijlen binnen de yoga waarvan er veel effectief kunnen zijn tegen overgewicht. Om mentaal uit te zoomen, zou je daarom kunnen beginnen met een vorm van mediterende yoga zoals Yoga nidra. Deze vorm wordt liggend uitgevoerd waarbij er uitsluitend wordt gefocust op totale ontspanning. Een risico is dat je in slaap valt, maar dat is niet erg. Het gaat erom dat je even helemaal bewust wordt van je lichaam en geest en dat je jezelf op pauze kunt zetten. Yoga nidra is niet voor niets geschikt voor mensen met stress/ burn-out, vermoeidheid en mentale klachten. Als je dus vanaf de wortel overgewicht wilt aanpakken, dan is Yoga nidra als begin zeker aan te raden.

Over naar het lichamelijke aspect van yoga tegen overgewicht

Mentaal lekker in je vel zitten is een hele grote eerste stap. Er komt echter een moment dat je letterlijk het overgewicht van het lichaam wilt tegengaan. Ook dan is yoga je beste partner en kun je overschakelen op een andere stijl. Bedenk daarbij dat het voor iedereen anders is. Bij flink overgewicht kun je niet te snel uit de startblokken met krachtige yoga-oefeningen. Dit om blessures aan spieren en gewrichten te voorkomen. Begin daarom met een rustige stijl zoals Yin Yoga. De nadruk ligt dan nog steeds op rust maar je bereidt je gewrichten wel al voor op het flexibeler worden. Ook helpt deze yogastijl je weer in het mentale aspect. Je voelt de energie in je stromen en hebt de kracht om een gezonde leefstijl op te pakken en vast te houden. Dit is de kern van een langdurig proces dat uiteindelijk tot het gewenste resultaat zal leiden.

Wanneer je klaar bent om definitief je levensstijl aan te passen

Yoga gebruiken in de strijd tegen overgewicht is een methode met een grote kans van slagen. Dit komt doordat je met yoga veel kanten uit kunt waardoor geleidelijk een gezonde levensstijl aannemen helemaal niet zo moeilijk hoeft te zijn. Ben je er aan toe om nog een stap verder te gaan waarbij je actief wilt bewegen zonder kilometers te hoeven joggen? Ook dan kun je binnen de yoga terecht. Denk bijvoorbeeld aan Vinyasa yoga. Een dynamischere yogastijl waarmee je de nodige beweging krijgt. Deze yogavorm kan op lichamelijk niveau veel betekenen tegen overgewicht. De belangrijkste adviezen? Bepaal zelf het tempo waarin jij yoga wilt inzetten tegen je overgewicht. Houd daarbij in acht dat je pas op lichamelijk niveau aan jezelf kunt werken als je op mentaal vlak controle hebt. Zolang je op beide vlakken jezelf stabiel voelt, kun je stappen maken en kun je echt verandering in leefstijl bereiken en behouden. En dat allemaal uiteraard, in je eigen tempo.

Aanbevolen producten