Waarom yoga waardevol is voor mensen met een lichamelijke beperking

De ervaring van een lichamelijke beperking is voor iedereen anders. In sommige gevallen is de lichamelijke bewegingsvrijheid van iemand zeer beperkt. Soms zijn er hulpmiddelen nodig zoals een rolstoel of krukken en soms kan er zelfstandig bewogen worden maar in beperkte mate met restricties. Voor zover daar de mogelijkheden voor zijn, wordt (beperkt) bewegen door elke arts aangeraden. Omdat veel bewegingssporten vaak te veel vragen van een lichaam met handicap, is het daarom belangrijk op zoek te gaan naar een waardevol alternatief. Daarom leggen wij in dit artikel uit waarom yoga van belang kan zijn bij een lichamelijke beperking. Door de enorme diversiteit aan stijlen binnen yoga, is er altijd een optie die past bij de mogelijkheden van het lichaam, ofwel het bewegingsapparaat. Zelfs stoelyoga is een optie die voor mensen met een lichamelijke beperking van belang is gebleken.

Wat houdt een lichamelijke beperking in?

Een lichamelijke beperking, alleen al over de definitie ervan lopen de meningen uiteen. Dat komt doordat een lichamelijke handicap zich op meerdere manieren kan manifesteren. Er is een grove driedeling gemaakt hierin:

• Motorisch (bewegen)
• Organisch (chronische aandoening)
• Zintuigelijk

Daarbij komt dat elk van deze drie verschillende oorzaken kan hebben. Beperkt motorisch bewegen kan bijvoorbeeld komen door een ongeluk, een ziekte of een aangeboren aandoening. Als je een organische beperking hebt, dan spreek je van een chronische aandoening. Voorbeelden daarvan zijn reuma, astma of hart- en vaatziekten, deze kunnen zich door een ongezonde leefstijl hebben ontwikkeld maar ook door erfelijke factoren. Zintuigelijk kan er ook een beperking zijn dat zich uit in beperkt zien en/of horen. Ook hieraan kunnen verschillende oorzaken ten grondslag liggen.

Beweging ter voorkoming van sommige organische oorzaken

Voor zover het lichamelijk mogelijk is, wordt altijd met klem aangeraden voldoende te bewegen om een gezonde leefstijl te bevorderen. Dit kan namelijk helpen in de strijd tegen meerdere (chronische) aandoeningen zoals hart- en vaatziekten, overgewicht en sommige typen diabetes. Het zou dus kunnen dat beweging voorkomt dat je te maken krijgt met een organische oorzaak die tot een lichamelijke beperking leidt. En voorkomen is in dit geval heel wat beter dan genezen.

Waarom bewegen nog meer voordelen biedt

Uit talloze onderzoeken is gebleken dat voldoende beweging belangrijk is voor een goede gezondheid. Vooral ter voorkoming van gezondheidsklachten kan beweging van groot belang zijn. De spieren en gewrichten worden getraind zodat deze soepeler en sterker worden. En dat niet alleen, ook organen zoals je hersenen ondervinden er positieve effecten van. Je voelt je energieker en ziet de uitdagingen in het leven hoopvol tegemoet.

Je eigen grenzen verkennen

Er zijn oorzaken van een lichamelijke handicap die buiten de cirkel van invloed liggen. Erfelijke aandoeningen of een ongeluk kunnen ertoe hebben geleid dat je lichamelijk beperkt bent. In welke mate dat het geval is, bepaalt de mogelijkheden die er zijn om te kunnen bewegen. Daarom is het verstandig na te gaan waar jouw grenzen liggen. Als je die namelijk kent, dan weet je wat er wél binnen jouw opties ligt. De reden dat yoga bij een lichamelijke beperking zo geschikt is, is omdat het binnen veel mensen hun bewegingsgrenzen ligt. Liggend, zittend of staand, zover als het lichaam het toelaat, is er vaak een mogelijkheid om een vorm van yoga te beoefenen als je een lichamelijke handicap hebt.

Daarnaast bestaat yoga niet alleen maar uit bewegen. Ook door middel van ademhalingsoefeningen kun je het lichaam al positief beïnvloeden. Hiermee kun je kalmte en ontspanning in je lichaam krijgen. De bloeddruk en de hartslag worden verlaagd en je kunt er zelfs de spijsvertering mee verbeteren! Zelfs als je daarom zeer beperkt bent in je bewegingsvrijheid, kun je met yoga al veel voordelige gezondheidseffecten teweeg brengen.

Yoga oefeningen gericht op ademhaling en meditatie

Zoals je leest, kan een juiste manier van ademhalen al veel positieve effecten op het lichaam hebben. En laat dat nu net een groot onderdeel binnen yoga zijn! Als je zwaar lichamelijk beperkt bent, kun je kiezen voor een stijl waarbij meditatie en ademhaling centraal staan. Hiermee train je de geest en word je op een dieper level bewust van jezelf. Deze vorm van yoga is bedoeld om niet alleen te ontspannen maar ook om liefde, geduld, compassie en vergeving te bevorderen en te ontwikkelen. Een stijl die daarbij past is Yoga Nidra. Deze yogastijl is zeer geschikt voor mensen met een zware lichamelijke beperking omdat deze liggend kan worden uitgevoerd. Dit wordt ook wel de savasana genoemd, waarbij je met de rug op de grond ligt en waarbij je de handpalmen naar boven richt.

Yoga oefeningen gericht op lichamelijke beweging

Eigenlijk is er op dit gebied van alles mogelijk binnen de yoga als je een lichamelijke handicap hebt. Het is echter helemaal persoonlijk wat er in jouw macht ligt om te kunnen. Ben je in staat om staand je oefeningen te doen, dan zou Hatha Yoga als rustige stijl al binnen jouw range kunnen liggen. De ademhaling staat hierbij centraal maar je staat ook gedurende een langere tijd in een bepaalde pose. Je leert hiermee goed het lichaam te beheersen. Stoelyoga is ook een vorm die voor veel mensen met een lichamelijke beperking geschikt is. Hierbij kunnen er vanuit of naast een stoel allerlei oefeningen worden gedaan. Je stoel is eigenlijk de yogamat! Vaak dienen deze oefeningen om zowel de ademhaling te verbeteren als de spieren en gewrichten soepeler te maken. En dat is zeer belangrijk als je gedurende de dag beperkt bent in je bewegingsvrijheid. Uit onderzoek is gebleken dat stoelyoga een positieve invloed heeft op pijn, stijfheid en bewegingsbeperkingen.

Andere hulpmiddelen bij yoga met een lichamelijke handicap

Wanneer je te maken hebt met een lichamelijke beperking en je minder kracht kunt leveren, dan is het fijn als je met ondersteuning toch jouw favoriete yoga oefeningen kunt doen. In dat geval kunnen meerdere yoga hulpmiddelen je helpen. Denk daarbij aan een bolster of meditatiekussen om onder bepaalde lichaamsdelen te leggen. Dit is met name fijn als je liggende oefeningen doet. Ben je in staat om zittend of staand oefeningen te doen? Dan kan een yogariem een praktisch hulpmiddel zijn. Hiermee zet je het lichaam verzekerd vast en kun je op een rustige wijze een bepaalde houding aanleren. Je verzet de riem naar wens zodat je lichaam de tijd heeft om gecontroleerd te wennen aan een oefening.

Aanbevolen producten