Wat zijn Dosha’s

Dosha’s zijn 3 verschillende ayurvedische types die informatie geven over wat voor type persoon je bent en hoe de dosha’s verdeeld zijn in jouw lichaam en geest. Welk ayurvedisch type je bent wordt al vanaf de geboorte bepaald.

Binnen de Ayurveda wordt uitgegaan van de 5 elementen: water, vuur, aarde, lucht en ruimte. Deze 5 elementen vormen de wereld waar wij in leven met ons als menselijk wezen meegeteld. Elk element heeft zijn eigen thema dat weer terug te leiden is naar ons lichaam. Deze worden vertaald naar de 3 dosha types: Vata, Pitta en Kapha.

Verschillende ayurveda types

Door middel van een ayurveda test of een consult bij een ayurvedisch therapeut kun je erachter komen welk dosha type je bent. Veel mensen zijn een combinatie van meerdere ayurvedische types.

Wanneer je eenmaal weet welk dosha type persoon je bent kun je gericht aan de slag met het doorvoeren van veranderingen in onder andere het voedingspatroon en de algehele levensstijl. Weten welk ayurvedisch type je bent kan veel inzichten geven in mogelijke valkuilen en juist je sterke kwaliteiten.

Vata-type

De elementen ‘lucht en ruimte’ horen bij het Vata type.

Het Vata type is creatief en enthousiast, ze houden van lachen en praten. Daarnaast zijn ze alert, actief en wispelturig. Vata types zijn vaak rusteloos waardoor ze gevoelig zijn voor stress en spanning. Ze hebben er geen moeite mee om meerdere dingen tegelijk uit te voeren. Een Vata type heeft veel ideeën en kan door zijn of haar enthousiasme snel met iets nieuws beginnen. Verder kenmerkt het Vata type persoon zich doordat ze zoals het gezegde ‘met hun hoofd in de wolken lopen’. Deze eigenschap is ook mooi te linken aan het element lucht dat bij het Vata type hoort.

Qua lichamelijke eigenschappen zijn Vata types kouwelijk aangelegd, de huid is vaak droog. Ze zijn meestal vrij slank en hebben een rechte lichaamsvorm. Ze zullen sneller te licht zijn dan dat ze overgewicht hebben. Ook zijn ze snel vermoeid maar slapen licht. Vata types zijn over het algemeen gevoeliger dan de andere ayurvedische types en kunnen hierdoor sneller vermoeid en uit balans raken.

Pitta type

‘Vuur en water’ zijn de elementen die bij het Pitta type horen.

In tegenstelling tot de besluiteloze eigenschap van Vata types weten Pitta types heel goed wat ze willen. Pitta types zijn zeer ambitieus, gedreven, zelfverzekerd, intelligent en competitief ingesteld. ‘Waar een wil is, is een weg’ zou je kunnen zeggen over het Pitta type. Ze zullen moeite doen om hun doelen te behalen. Daarnaast bezitten Pitta types een algemeen goed inzicht wat maakt dat ze vaak succesvol zijn in het behalen van hun doelen en daar zijn ze meestal zeer gepassioneerd over. Verder kunnen Pitta types zich vaak goed concentreren en hebben een goed analytisch vermogen.

Op lichamelijk gebied zijn Pitta types warm aangelegd. De huid is vaak zacht en kan naar rood neigen. Qua postuur zijn Pitta types meestal normaal tot slank gebouwd. Het zijn diepe slapers en qua voeding zijn koude gerechten raadzaam voor dit ayurvedische type.

Kapha type

‘Water en aarde’ zijn de elementen die bij het Kapha type horen.

Een Kapha type persoon is goed geaard, dit is mooi terug te leiden naar het aarde element wat bij dit ayurvedische type hoort. Ook maakt dit dat Kapha types meerdere aardse karaktereigenschappen bezitten, namelijk: stabiel, liefdevol, zorgzaam en geduldig waardoor ze goed kunnen luisteren. Je kunt bij dit ayurvedische type terecht voor steun en een luisterend oor. Verder zijn ze stressbestendig en werken ze hard. Echter kunnen ze ook goed lui zijn. Kapha types hebben meestal een goed geheugen.

Kapha types zijn qua lichaamsvorm stevig gebouwd en hebben meestal brede schouders. Doordat hun lichaam een stuk langzamer voeding verbrand dan van het Vata en Pitta type maakt dit dat ze aanleg hebben om sneller aan te komen. Daarnaast houden Kapha types van goed eten en hebben ze daar vaak ook oog voor. Ze zijn goede slapers en kunnen langer slapen dan de andere 2 dosha types. Een Kapha type persoon heeft een voorkeur voor warmte. Ze hebben meestal een gladde zachte huid.

De verschillen in eigenschappen van de beschreven ayurveda types laat mooi de thema’s van de 5 elementen zien die overal in de natuur terugkomen en dus ook in de mens.

Voeding

Binnen de ayurveda is voeding een belangrijk middel om de verschillende ayurvedische types in balans te brengen. Het type voeding dat geschikt is verschilt per dosha type persoon.

Vata dosha voeding

Doordat het Vata type persoon kouwelijk is aangelegd is het voor dit type belangrijk om zoveel mogelijk warme gerechten en dranken te nuttigen. Het mogen ook zware voedingssoorten zijn, warme voedzame soepen zijn ook een aanrader. Verder zijn gezonde vetten als boter en specifieke oliën voor het Vata type zeer bevorderlijk. Luchtige voeding heeft op een Vata-type een minder voedzame werking. Voor een Vata type is het belangrijk om gestructureerd te eten en geen maaltijden over te slaan.

Pitta dosha voeding

Pittig en scherp eten is over het algemeen voor een Pitta type minder bevorderlijk omdat ze van nature al een ‘vurigere’ constitutie hebben. Om het vuur element in Pitta types in balans te houden zijn koude maaltijden en drankjes meer geschikt. Rood vlees is bijvoorbeeld geen goede maaltijd want dit soort voeding kan als een Pitta type uit balans is een aandeel hebben in het ervaren van irritatie en woede aanvallen. Het Pitta type heeft een goede spijsvertering en heeft daardoor minder aanleg om aan te komen.

Kapha dosha voeding

Omdat overgewicht bij een Kapha type op de loer kan liggen zijn lichtere en warme maaltijden raadzaam. Je kunt als Kapha type beter vaker en lichter eten dan in één keer een zware maaltijd. Dit omdat een Kapha type lichaam snel voedingsstoffen uit het eten opneemt. Groenten en crackers zijn bijvoorbeeld goed. Vet eten kan een Kapha type beter ook laten liggen al is de kans groot dat je dit wel erg lekker vindt. Qua smaken is het voor een Kapha type persoon ook belangrijk om niet te veel zout te eten. Zout hoort qua smaak bij het element water, zodra dit element in een Kapha type te veel aanwezig is kan veel zout eten de disbalans versterken.

Dosha types en yoga

Zodra je weet welk dosha type persoon je bent kun je hier ook met yoga op inspelen. Binnen de yoga zijn er veel verschillende yogastijlen die variëren in intensiteit. Zoals je hebt kunnen lezen, hebben de verschillende ayurvedische types ieder een andere constitutie die bepaalt wat op het gebied van voeding maar ook op het gebied van beweging wel of niet bevorderlijk is voor jouw lichaam.

Hieronder volgen enkele yogastijlen die per dosha type goed kunnen werken.

Yoga voor Vata types

Yogavormen als Bikram yoga en Hot yoga kunnen voor Vata types heel fijn zijn. Omdat Vata types vaak kouwelijk zijn aangelegd is warmte voor dit type erg bevorderlijks. Zowel Bikram yoga als Hot yoga worden uitgevoerd in een warme ruimte.

Yoga voor Pitta types

Voor het Pitta type zijn rustige vormen van yoga raadzaam. Denk hierbij aan Yin yoga. Een hele actieve yogavorm is om de Pitta in balans te houden juist niet aan te raden omdat het Pitta type al een meer actieve constitutie heeft die gekalmeerd moet worden.

Yoga voor Kahpa types

Het Kapha type is wat rustiger en trager aangelegd waardoor een actieve yogavorm geschikt is voor dit type. Denk hierbij aan Vinyasa yoga. Wanneer je een ervaren yogi bent zou je ook eens kunnen kijken naar Ashtanga yoga en Power yoga, deze yogavormen zijn dynamisch en krachtig.

Chakra’s en Dosha types

Ook de chakra’s en dosha’s hebben raakvlakken met elkaar. Chakra’s zijn energiepunten die ons energetisch lichaam weergeven. Het woord Chakra is afkomstig uit het Sanskriet en betekent ‘draaiend wiel van licht’. De chakra’s refereren naar de 7 basis energiepunten die gekoppeld zijn aan het endocrien systeem en zenuwknooppunten in ons lichaam.

Zowel de chakra’s als de dosha’s geven ons informatie over lichaam en geest. Door inzicht te krijgen in hoe de chakra’s werken en te weten welk ayurvedisch type je bent kun je veel informatie achterhalen over jouw huidige constitutie maar ook over jouw eigen valkuilen, blokkades en juist je sterke kwaliteiten zowel geestelijk als fysiek.

Nu is het interessant om te bekijken welke chakra’s een connectie hebben met welk dosha type. Hieronder vind je een overzicht van de 3 ayurvedische types in combinatie met de gekoppelde chakra’s. In welk type of types herken jij jezelf ?

Vata type vs Chakra’s

Het Vata type heeft een connectie met de volgende chakra’s:
Vierde chakra - hart chakra: de hart chakra vertegenwoordigt net als het Vata type het element lucht.

Het hart chakra is het centrum van het thema liefde en draait om eenheid, zelfliefde en vreugde. Wanneer je vierde chakra in balans is, stelt het je in staat om diep van jezelf en anderen te houden. Ook ervaar je een diep gevoel van vrede.

Vijfde chakra - keel chakra: de keel chakra is net als het Vata type verbonden met het element lucht.

De keel chakra vertegenwoordigt communicatie, het is het centrum van de waarheid. Wanneer je keel chakra in balans is, ben je goed in staat om jezelf in woorden uit te drukken en de waarheid te spreken maar ook de waarheid te ontvangen.

Vata type:

• Creatief;
• enthousiast;
• houden van gezelligheid;
• praten veel;
• alert;
• actief;
• wispelturig;
• gevoelig voor stress;
• kouwelijk aangelegd;
• huid is vaak droog;
• rechte tot slanke lichaamsbouw.

Pitta type vs Chakra’s

Het Pitta type heeft een connectie met de volgende chakra’s:
Derde chakra – Zonnevlecht chakra. Net als het Pitta type vertegenwoordigt de zonnevlecht chakra het element vuur.

Vanuit psychologisch oogpunt vertegenwoordigt de derde chakra onze persoonlijke kracht, transformatie, het vermogen om uitdagingen te overwinnen en onze diepste verlangens met passie te manifesteren.

Pitta type:

• Ambitieus;
• zelfverzekerd;
• intelligent;
• competitief;
• passievol;
• goed concentratievermogen;
• warm aangelegd;
• snel last van een rode huid;
• normaal tot slank gebouwd;
• diepe slapers.

Kapha type vs Chakra’s

Het Kapha type heeft een connectie met de volgende chakra’s:
Eerste chakra - wortel chakra. Vertegenwoordigt net als het kapha type het element aarde.

Het wortel chakra vormt de basis van wie wij als persoon zijn en bepaalt onder andere hoe goed je wel of niet geaard bent, hoe is de connectie met je lichaam en hoe sta je in de wereld. Wanneer de wortel chakra in balans is, ervaar je een goede gezondheid, welvaart en voel je je veilig en geborgen.

Tweede chakra – heiligbeenchakra. Het heiligbeenchakra vertegenwoordigt het element water wat ook bij het Kahpa type hoort. De tweede chakra helpt ons om contact te maken met anderen door middel van onze emoties, verlangens en seksualiteit. Het gaat om het vermogen om plezier te ervaren en onszelf en anderen te koesteren. Deze kwaliteiten zie je ook weer terugkomen in de eigenschappen van het Kapha type.

Kapha type:

• Goed geaard;
• stabiel;
• liefdevol;
• geduldig;
• lui;
• stressbestendig;
• hebben vaak een voorkeur voor warmte;
• stevige lichaamsbouw;
• hebben meestal een zachte gladde huid.

De Zesde chakra – derde oog chakra en de zevende chakra – kruin chakra

Deze chakra’s worden niet geassocieerd met een specifiek ayurvedisch type omdat ze heel wat subtieler zijn dan de andere chakra’s.