Uit onderzoek is gebleken dat je door middel van meditatie pijn kunt verlichten. Dat kan gaan om allerlei soorten fysieke pijn. Dat komt omdat je bepaalde hersengebieden door middel van meditatie kan trainen om anders met pijnsensaties om te gaan. Meditatie kan ook op een dieper level werken tegen bijvoorbeeld hoofdpijn.

Wat gebeurt er in je lichaam tijdens een pijnlijke ervaring?

Wanneer je pijn ervaart, is het een waarschuwingssignaal van je lichaam dat er een te sterke prikkeling is. Denk bijvoorbeeld aan de pijnsensatie als je je vinger brandt aan een hete pan. Wanneer dat gebeurt, komen er stofjes in het lichaam vrij die de pijnreceptoren van de pijnzenuwen prikkelen. De pijnzenuwen in je huid zenden vervolgens via je ruggenmerk een signaal naar je hersenen zodat je je bewust wordt van de pijn. Het gevolg: je trekt snel je vinger terug!

Waarom ervaar je pijn?

Pijn komt in allerlei vormen en gradaties voor. Je kunt mentale pijn ervaren bij het verlies van een dierbare, maar ook fysieke pijn is een onvermijdelijk facet van het leven. Lichamelijke pijnen kunnen allerlei oorzaken hebben. Aan de oppervlakte ervaar je bijvoorbeeld hoofdpijn, rugpijn, buikpijn of spierpijn. De oorzaken lopen echter nogal uiteen. Het ligt voor de hand dat je spierpijn ervaart als je te hard gesport hebt. Maar waar komen toch die stijve spieren in je nek en rug vandaan? Daar komt het mentale aspect om de hoek kijken: bij stress en spanning krampen de spieren zich onwillekeurig samen en gaan ze pijnlijk aanvoelen. Zo wordt in de meeste gevallen hoofdpijn veroorzaakt door dit fenomeen! Meditatie kan op meerdere manieren effectief werken tegen onder andere hoofdpijn.

Mindful leven en pijnervaring

Mensen hebben het weleens over een ‘pijngrens’ waardoor de ene persoon minder last van pijn lijkt te hebben dan de andere. Dit fenomeen is met MRI-scans zelfs aan te tonen. Maar hoe werkt dat precies? Dat heeft te maken met emotionele respons of oordeel aan de pijn hangen. Hoe dat kan worden aangetoond? Uit onderzoek blijkt dat mensen die meer ‘mindful’ leven (bewust zijn en in contact staan met zichzelf, in het ‘hier en nu’ leven) minder pijn ervaren dan mensen die dat minder doen. Biologisch verklaard: mensen die meer mindful zijn, zijn in staat een bepaald deel van de hersenen (cingulate cortex) uit te schakelen bij pijn, zichtbaar op MRI-scans. Niet geheel toevallig: datzelfde deel van de hersenen is actief wanneer je gedachten afdwalen of als je gevoelens over jezelf verwerkt.

Het effect van meditatie op de ervaring van pijn

Als je mindful mediteert train je ook jezelf om emotionele responsen naast je neer te leggen. Om je gedachten te ‘laten zijn’ en te observeren van een afstand zonder erin mee te gaan. Dwalen je gedachten tijdens een dergelijke meditatie af, dan keer je zonder oordeel terug naar het ‘hier en nu’. En zo is de cirkel rond: door middel van een mindfulness meditatie is pijn te verminderen doordat je het brein traint om minder emotionele respons en oordeel aan de pijn te hangen. Mensen die mindful of meditatie beoefenen, zijn doorgaans minder gevoelig voor pijn en ervaren dit minder intens.

Wil je graag jezelf trainen om meer mindful te zijn en te mediteren zodat je pijn kunt verlichten in je lichaam? Dan zijn er vele soorten mindfulness meditaties beschikbaar. Die kun je zelfs in groten getale online vinden in de vorm van audiotracks waarbij je door een stem door de meditatie begeleid wordt. Een direct effectieve pijn meditatie is bijvoorbeeld bodyscan meditatie. Daarbij ga je doelgericht je hele lichaam af om alle sensaties te voelen. Ontdek je ergens tijdens deze meditatie pijn, dan ga je hier de focus op leggen. Met name als je spanning voelt in een bepaald gebied, dan zou je hier met de juiste aandacht ontspanning in kunnen aanbrengen waardoor de pijn vermindert.

Waarom is mediteren ook zeer effectief tegen hoofdpijn?

Meditatie is op een ander level ook effectief tegen hoofdpijn. Zoals beschreven, is in de meeste gevallen spanning of stress de boosdoener bij hoofdpijn. Spieren verkrampen willekeurig in de rug en nek en soms zelfs in de kleine spiertjes rondom de slapen aan de zijkant van het hoofd. Het gevolg is dat de bloedtoevoer (en daarmee zuurstof) afneemt en daardoor ervaar je pijn. Er zijn veel effectieve hoofdpijn meditaties waarbij je direct leert om de spierspanning in je lichaam te verminderen. Denk bijvoorbeeld aan een zen meditatie. Deze hoofdpijn meditatie is er speciaal op gericht om je te ontspannen en om nieuwe inzichten te verwerven. Wil je namelijk voorkomen dat je gestrest raakt en je spieren zich verkrampen, dan moet je naar de wortel van het probleem gaan. Je begeeft je dan steeds meer op het mentale vlak. Bijvoorbeeld: is er een situatie op het werk waardoor ik gespannen raak? Wat kan ik doen om de situatie te veranderen of er invloed op uit te oefenen? Zijn er nieuwe inzichten die mij verder helpen? Zen meditatie is daarom niet alleen direct effectief tegen hoofdpijn, het is ook een manier waarmee je een dieper liggende oorzaak kunt achterhalen.

Aanbevolen producten